स्थानिय एकजुट हुँदै संरक्षण समिति गठन गरेपछि संरक्षण हुन पुगेको खास्टे तालमा यसै वर्ष ‘खास्टे ताल महोत्सव’ आयोजना गरिदैंछ । तालको संरक्षण र सम्बद्र्धनसँगै आन्तरिक पर्यटन प्रवद्र्धन गर्ने उद्देश्यसहित पहिलो पटक खास्टे ताल महोत्सवको तयारीमा स्थानीय जुटेका हुन् ।

‘खास्टे न्यूरेनी जाँउ तालमा रमाऔँ’ भन्ने मुल नाराका साथ पोखरा-२६ लेखनाथमा महोत्सव यही चैत १२ गतेदेखि २२ गतेसम्म खास्टे र न्युरेनी तालमा हुनेछ । कोरना भाइरसका कारण स्थानिय स्तरमा कुनै पनि मेला महोत्सव नभएको र आन्तरिक पर्यटन प्रवद्धनमा सहयोग पुग्ने भएकाले न्यूरेनीताल किरानाको खरानेफाँटमा महोत्सवको आयोजना गरिएको खास्टे तथा न्युरेनी ताल संरक्षण समितिका अध्यक्ष हरि प्रसाद अधिकारीले बताए ।

उनले महोत्सव सफल पार्नका लागि ताल संरक्षण समितिसगं आवद्ध सात सय ३२ आजीवन सदस्य र विभिन्न सामाजिक संघ संस्थाका प्रतिनिधिसहित १ हजार ५ सय १ सदस्य मुल समारोह समिति गठन गरिएको बताए । खास्टे ताल किनारको खरानेफाँटमा हुने महोत्सवमा वालउद्यानसँगै मनोरन्जनात्मक गतिविधि समेत हुने छ ।

अध्यक्ष अधिकारीले तालको संरक्षण गर्दै स्थानीयको आय आर्जनका लागि माछा पालन समेत गरिदै आएको बताए। मानवीय र प्राकृतिक अतिक्रमणको चपेटामा परेको ताल संरक्षणको लागि तत्कालिन लेखनाथ नगरपालिकाले माटोको ड्याम(अर्धन) लगाएको थियो । तालको सिमांकन गरी ड्याम निर्माणपछि संरक्षणको पहल थालिएसँगै स्थानीयले सहकारी मार्फत व्यवसायिक माछापालन हुदैं आएको छ ।

खास्टे र गुँदें तालबाट सहकारीले व्यावसायिक उत्पादन लिईसकेका छन् । २०७३ माघमा खास्टे कृषि तथा मत्स्य सहकारी संस्था दर्ता भई व्यावसायिक माछापालन शुरु गरिएको हो । जालोयुक्त ताललाई सफाई गर्दै समितिले व्यवसायिक माछापालन गरेपछि तालको स्वरुपै परिवर्तन भएको दावी समितिले गरेको छ । 

तालमा ग्रासकार्प, कमन, रघु, नैनी, तिलपिया लगायतका माछा छन् । खास्टेको क्षेत्रफल ३ सय रोपनी छ । पोखरा–२६ अन्तर्गत लेखनाथ क्षेत्रका तीनवटा ताल एउटै वडामा छन् । गुँदे, खास्टे र न्युरेनी तालको संरक्षण अनिवार्य भईसकेको छ ।

 खास्टे ताल किनारमा सहकारी मार्फत पालिएको माछाको परिकारले आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटकलाई स्वागत गरिने छ । न्युरेनी ताल विशेष गरी चराचुरुङ्गी अध्ययन स्थलको रुपमा विकास गरिने उनको भनाई थियो ।

रामसारमा सूचीकृत भईसकेको अवस्थामा ताल किनारमा पाईने जैविक विविधता संरक्षणलाई समेत महोत्सवले सहयोग पुर्याउने विश्वास उनको थियो ।