पोखरा । संघीयताको मर्मअनुरुप प्रदेश सरकारले काम नगरेको गुनासो सुनिइरहन्छ । कतिसम्म भने प्रदेश सरकारलाई सेतो हात्तीको संज्ञा दिइन्छ । तर, जहाँ प्रदेश सरकारको उपस्थिति छ त्यहाँका स्थानियको भोगाइ हेर्ने र सुन्ने हो भने प्रदेश सरकारको आवश्यकतामाथि प्रश्न गर्नु व्यर्थ हुन्छ ।

प्रदेश सरकार स्थापनाको ८ वर्षमा ९२३ किलोमिटर सडक कालोपत्रे भएको छ । प्रदेशभित्र ७ सय किलोमिटर सडक चाक्लो पार्ने, ग्राभल र स्तरोन्नति गरिएको छ । १०९ वटा मोटरेबल पुल, ८४ वटा झोलुंगे पुल र ३१ वटा भवन निर्माण भएको भौतिक पूर्वाधार विकास तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालयका सचिव इन्जिनियर कमलकुमार अधिकारीले बताए । ‘एउटा कुरा के बुझ्नुपर्छ भने यो सबै बाटो, पुल प्रदेश सरकार स्थापना भएकै कारण बनेका हुन् । प्रदेश सरकार हुँदैनथ्यो भने यति छिट्टै बन्न सक्ने भन्ने हुन्थेन,’ उनले भने, ‘प्रदेश सरकारबारे मान्छेका विभिन्न धारणा हुन सक्छन् । तर, प्रदेश सरकार आइसकेपछि भएका काम सन्तोषजनक छ ।’

स्थानीय तहको प्रमुख प्रशासनिक केन्द्र जोड्ने सडक कालोपत्रे गर्ने, एक निर्वाचन क्षेत्र एक सडक स्तरोन्नति, जनता आवास कार्यक्रम, झोलुंगे पुल निर्माण, प्रादेशिक कार्यालय तथा निकाय भवन निर्माण र मर्मत, सहरी सडक र अनुसन्धान परामर्श कार्यक्रमलगायत कामलाई मन्त्रालयले प्राथमिकता दिएको छ । मन्त्रालयले ८ वर्षमा स्थानीय तहको केन्द्र जोड्ने २१८.७ किमी सडक निर्माण सम्पन्न गरेको छ । २१६.३ किलोमिटर निर्माणधीन छ । १७२ किलोमिटर सडक निर्माण गर्न बाँकी छ ।

प्रदेश सरकारले ग्रामीण भेगमा सडक सञ्जाल पुर्याउँदा स्थानीयलाई राहत भएको छ । लमजुङका ८२ वर्षीय धर्मदत्त अधिकारी राइनस नगरपालिका-९ र दोर्दी गाउँपालिका-१ लाई जोड्ने तार्दी खोलामा मोटरेबल पुल निर्माण भएको देख्दा निकै हर्षित छन् । ‘पहिला पुल नबन्दा खोला तर्नु पर्थ्यो । वस्तु चराउन लिएर आयो । बेल्काबेल्का हुँदा त खोलो त माथिमाथि आउँथ्यो । तर्नै नसक्ने । अहिले पुन बनेपछि सुविधा भएको छ । वारिपारि सबै खुशी छौँ,’ उनले सुनाए ।

तार्दी खोलामा २० मिटर लम्बाइको मोटरेबल पुल निर्माण अन्तिम चरणमा पुगेको छ । पूर्वाधार विकास कार्यालय लमजुङद्वारा संचालित यस योजनाको निर्माणपछि राइनास नगरपालिका–९ का बासिन्दालाई दोर्दी गाउँपालिका १ हुँदै भोटेओडार बजार निस्कन सहज हुनेछ । यो पुल निर्माणका लागि पूर्वाधार विकास कार्यालय लमजुङ र एम.एस ओएसीएस–आंगबुहांग जेभीबीच २०८० साल चैत १३ गते ठेक्का सम्झौता भएको थियो । पुल निर्माणका लागि ३ करोड १९ लाख ९९ हजार रुपैयाँमा सम्झौता भएको छ । २०८२ साल चैत १२ गतेभित्र निर्माण सक्नुपर्ने भएपनि समयअगावै सम्पन्न हुने गरी निर्माण कार्य अघि अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।

तार्दी खोलामा निर्माणको अन्तिम चरणमा रहेको पुल ।

गोरखाको अजिरकोट गाउँपालिकाको चनौटे–ढिस्का–भच्चेक सडक निर्माण सुरु भएको छ । पूर्वाधार विकास कार्यालय गोरखाले अजिरकोट गाउँपालिकाको चनौटेदेखि ढिस्का हुँदै पालिकाको केन्द्र भच्चेक जोड्ने १४.३ किलोमिटर सडक कालोपत्र गर्न लागेको हो । सडक निर्माणका लागि २०८२ वैशाख २१ गते खड्का कृष्ण नवकान्तिपुर जेभीसँग ३८ करोड ९३ लाख ५७ हजार रुपियाँमा ठेक्का सम्झौता भएको छ । २०८४ असार २५ गतेसम्म म्याद रहेको ठेक्कामार्फत ११.२ किलोमिटरमा अस्फाल्ट प्रविधीको कालोपत्र र ३.१ किलोमिटर सडक ढलान गरिनेछ । सडक फराकिलो पार्ने, टेवा पर्खाल लगाउने, घुम्ती तथा मोड र ग्रेड सुधार गरि ढल ब्यवस्थापनका लागि पक्कि नाली समेत निर्माण हुनेछ । गाउँ आउने बाटो स्तरोन्नति हुन सुरु भएपछि अजिरकोट–५ ढिस्काकी अनिता भट्टको पनि खुसीको सीमा छैन । बालबच्चालाई पढ्न जानदेखि सदरमुकाम पुग्न सहज हुने उनको भनाइ छ । ‘गाउँमा ३ कक्षासम्म पढाइ हुन्छ । ९/१० वर्षको बच्चा झोला बोकेर भिच्चोक पुग्नपर्छ । बाटो पिच भएपछि त सजिलो हुन्छ नि,’ उनले भनिन् ।

मन्त्रालयले एक निर्वाचन क्षेत्र एक सडक कार्यक्रमलाई प्राथमिकताका साथ अघि बढाएर २१४.५० किलोमिटर सडक सम्पन्न गरिसकेको छ । कार्यक्रम अन्तर्गत २३०.७४ किमी सडक निर्माणधीन छ भने २२६.१९ किलोमिटर सडक निर्माण बाँकी छ ।

प्रदेशले पूर्वाधार विकासमा उल्लेखीय काम गरेपनि चुनौती कायम नै छन् । बहुवर्षीय योजनाहरुमा रकम विनियोजनमा न्यून, योजनाको ठेक्का प्रक्रियामा जान पूर्व जग्गा प्राप्तिको समस्या देखिन्छ । समयमै रकमान्तर नहुँदा आयोजनाको कार्यान्वयनमा कठिनाइ हुने गरेको छ । बहुवर्षीय योजनामा कम पैसा विनियोजन गर्ने र टुक्रे आयोजनामा बजेट विनियोजन गर्ने प्रचलन बढ्नु पूर्वाधार विकासको एउटा समस्या रहेको सचिव अधिकारीले बताए । ‘बहुवर्षीय योजनामा कम विनियोजन गर्ने र टुक्रे आयोजनामा बढी बजेट विनियोजन गर्ने प्रचलन बढ्दै गएको देखिन्छ । त्यसलाई नियन्त्रण गर्न प्रादेशिक सडक सञ्जाल गुरुयोजना तयार गरेका छौँ जो कार्यान्वय गर्ने चरणमा छ,’ उनले भने । यसबाहेक वन क्षेत्रमा काम गर्न कानुनी जटिलता रहेकाले पूर्वाधार निर्माण कार्यमा अड्चन पुगिरहेको उनले सुनाए ।

चालु आर्थिक वर्षका केही योजना

भौतिक पूर्वाधार विकास तथा यातायात व्यवस्था मन्त्रालय मातहतको पूर्वाधार विकास निर्देशनालय , पूर्वाधार विकास कार्यालय, शहरी विकास तथा भवन कार्यालय, यातायात व्यवस्था कार्यालयसहित १९ वटा संरचनाबाट प्रदेशभित्र पूर्वाधार र यातायातसम्बन्धी काम हुँदै आएका छन् ।

चालु आर्थिक वर्षमा मन्त्रालय र मातहतका कार्यालयबाट १८ सय ४६ वटा योजना सञ्चालनमा रहेको मन्त्रालयका योजना अनुगमन मूल्यांकन तथा अन्य पूर्वाधार महाशाखा प्रमुख महेन्द्र बानियाले जानकारी दिए । चालु आर्थिक वर्षमा मन्त्रालयका लागि १२ अर्ब ७० करोड रुपैयाँ विनियोजन गरिएको थियो ।

मन्त्रालय मातहतको पूर्वाधार विकास निर्देशनालयले जिल्लास्थित कार्यालयले गरिरहेका कामको अनुगमन, मूल्यांकानका साथै पुल निर्माणको काम गरिरहेको छ । चालु आर्थिक वर्षमा निर्देशनालयबाट ५ वटा पुल निर्माणाधीन रहेको सिडिई दिनेशकुमार घिमिरेले बताए ।

स्थापनाको ८ वर्षपछि गण्डकी प्रदेश सभाको भवन निर्माण कार्य अघि बढेको छ । हालकै प्रदेश सभा भवन पछाडिपट्टि ७ रोपनी क्षेत्रफलमा सुविधासम्पन्न भवन निर्माण गर्न लागिएको हो । भवन निर्माणका लागि शहरी विकास तथा भवन कार्यालय कास्की र श्रेष्ठ एन्ड सन्स–इस्ट बेस्ट जेभी, नयाँबानेश्वर काठमाडौंबीच भ्याटसहित २५ करोड ३७ लाख ८२ हजार ८ सय ६० रुपैयाँमा २०८१ माघमा ठेक्का सम्झौता भएको थियो । ३६ महिनाभित्र प्रदेश सभा भवन निर्माण सक्नुपर्ने सम्झौता रहेको कार्यालय प्रमुख सिडिई ओमराज ढुंगानाले बताए ।

गोरखाको पालुङटार नगरपालिका–९ ढुंगेटारीको खारखोलामा पुल बनेको छ । खारखोलामा निर्माण भएको २५ मिटर लम्बाइको पुल विकास निर्माणको एउटा सकारात्मक नमुना हो । १८ महिनाभित्र निर्माण सक्ने गरी २०८० चैतमा पूर्वाधार विकास कार्यालय गोरखा र ठेकेदार कम्पनी श्री गणेश अमृत जेभीबीच २ करोड ७५ लाख रुपैयाँमा सम्झौता भएको थियो । निर्माण कार्य सम्झौताभन्दा सात महिनाअगावै सकिएपछि गत चैतमा मुख्यमन्त्री सुरेन्द्रराज पाण्डेले पुलको उद्घाटन गरेका थिए ।

खारखोला पुल उद्घाटन गर्दै मुख्यमन्त्री सुरेन्द्रराज पाण्डे

सिरानचोक गाउँपालिका र गोरखा नगरपालिकालाई जोड्ने गरी नयाँसाँघुको दरौंदी खोलामा ७८ मिटर लम्बाइको स्टिल ट्रष्ट पुल निर्माणाधीन छ । पूर्वाधार विकास कार्यालय गोरखासँग भएको सम्झौताअनुसार इलाइट कन्स्ट्रक्सनले पुल निर्माणको काम गरिरहेको छ । २०८२ साल मंसिरसम्म यो पुल निर्माण कार्य सक्ने सम्झौता रहेको कार्यालयका इन्जिनियर दीपक बस्नेतले बताए । पुल बनेपछि अजिरकोट गाउँपालिका, सिरानचोक गाउँपालिका, लाप्राक, बारपाक क्षेत्रका स्थानीयलाई सदरमुकाम गोरखा बजार पुग्न सहज हुनेछ । पुलको ८० प्रतिशत निर्माण कार्य सकिएको छ ।

नयाँसाँघुको दरौंदी खोलामा निर्माणाधीन स्टिल ट्रष्ट पुल

गोरखाको अजिरकोट गाउँपालिकाको सिम्जुङ–महाभीर–घ्याच्चोक जोड्ने मुख्य सडक ट्रयाक खुलेको १२ वर्षपछि कालोपत्रे भएको छ । करिब ७.३ किलोमिटर लामो यो सडक कालोपत्रेको काम असार मसान्तभित्र सक्ने गरी काम भइरहेको छ । पूर्वाधार विकास कार्यालय गोरखासँगको सम्झौताअनुसार एमएस कर्न नवकान्तिपुर जेभीले ३६ करोड ४७ लाख रुपैयाँ लागतमा सडक कालोपत्रेको काम गरिरहेको छ ।

स्याङ्जाको पुतलीबजार नगरपालिका र विरुवा गाउँपालिकाको केन्द्र जोड्ने राङखोला–धौवादी–विरुवा सडक प्रदेश सरकारकै लगानीमा स्तरोन्नति भएको छ । सिद्धार्थ राजमार्गको राङखोला बजारदेखि विरुवा गाउँपालिकाको केन्द्रसम्म जोड्ने ६.२ किलोमिटर प्रिमिक्स कालोपत्रेले विरुवा गाउँबासीलाई निकै सहज भएको छ ।

पूर्वाधार विकास कार्यालय स्याङ्जाले २०८० भदौ १२ गते निर्माण कम्पनी एम/एस गणेश कुन्ड–इन्द्रायणी–रक्तकन्या जेभी, काठमाडौँसँग १७ करोड ९३ लाख ५३ हजार रुपैयाँमा ठेक्का सम्झौता गरेको थियो । २०८२ साउन २७ सम्म काम गर्ने समयावधि रहेकोमा ४ महिनाअघि नै सकिएको छ । कालोपत्रे सडकले ४५ मिनेटको दूरी २० मिनेटमा छोटिएको छ । योमात्र होइन वर्षौंदेखि हिलो, धुलो र अप्ठ्यारो सहनुपर्ने बाध्यताको अन्त्य भएको छ ।

विरुवा गाउँपालिकाकै राक्सेघाट खोलामा मोटरेबल पुल निर्माणको काम जारी छ । बर्खाको समयमा मान्छे नै बगाउने समस्या भोग्दै आएका स्थानियलाई, बिरुवा गाउँपालिका–१ र ८ लाई जोड्ने गरी पुल बनिसकेपछि निकै सहज हुनेछ । ३१ मिटर लम्बाइ र ८ मिटर चौडाइको पुल निर्माण गर्ने गरी पूर्वाधार विकास कार्यालय स्याङ्जा र हिमनिर्माण सेवा, काठमाडौँबीच २०८० फागुन १८ गते सम्झौता भएको थियो । २०८२ फागुन १२ गतेभित्र निर्माण कार्य सम्पन्न गर्ने लक्ष्य राखिएको छ । हालसम्म पुल निर्माणको करिब ५० प्रतिशत काम सम्पन्न भएको छ । पुलको २०८१ मंसिरमा भौतिक पूर्वाधार विकास तथा यातायात व्यवस्था मन्त्री प्रकाशबहादुर केसीले शिलान्यास गरेका थिए ।

बाडखोला–पौवैगौंडे–टक्सार–दुलेगौंडा सडकखण्डमा पर्ने पुतलीबजार नगरपालिका–५, पौवैखोलामा पनि पुल निर्माण भइरहेको छ । १५.६ मिटर लम्बाइ र चौडाइ ८.४ मिटर रहने यो पुलको कुल लागत एक करोड ८६ लाख ९२ हजार रुपैयाँ छ । पुल निर्माणको ठेक्का राङखोला सिद्धबाबा निर्माण सेवाले पाएको छ । यस पुलको निर्माण कार्य २०८२ साउन १७ गतेसम्म सम्पन्न गर्ने सम्झौता छ । सिद्धार्थ राजमार्गबाट भन्दा बाडखोलादेखि पौवैगौंडे हुँदै भित्रि बाटोबाट पोखरा र तनहुँ जान केही छोटो पर्छ ।

२०८१ मंसिरमा पौवैखोलाको पुल शिलान्यास गर्दै भौतिकमन्त्री प्रकाशबहादुर केसी

प्रदेश सरकारकै लगानीमा तनहुँको व्यास नगरपालिका–५, म्याग्दे गाउँपालिका–३ र ७ जोड्ने गरी घुम्ती–रानीटारी सडक स्तरोन्नति गरिएको छ । रानीटारी–घुम्ती सडक पृथ्वी राजमार्गअन्तर्गत तनहुँको दमौली–जामुने खण्डको वैकल्पिक मार्ग हो । ३४ करोड ५८ लाख लागतमा ७.३ किलोमिटर अस्फाल्ट र १.९ किलोमिटर सडकखण्ड आरसीसी ढलान गरिएको हो । यो सडकखण्ड निर्माणका लागि २०८० जेठ ९ गते पूर्वाधार विकास कार्यालय तनहुँ र गुल्मश्वर पाण्डे एन्ड कम्पनी नयाँ युग जेभीबीच ठेक्का सम्झौता भएको थियो । निर्माण कार्य २०८२ फागुन ९ गतेसम्म सम्पन्न गर्ने सम्झौता छ ।

तनहुँको म्याग्दे गाउँपालिका–४ र ७ लाई जोड्ने गरी म्याग्दे खोलामा मोटरेबल पुल बनिरहेको छ । पुल निर्माणका लागि पूर्वाधार विकास कार्यालय तनहुँ र पुष्पान्जली बिल्डर्सबीच २०८१ साल वैशाख १८ गते ठेक्का सम्झौता भएको थियो । ५ करोड ७० लाख ७३ हजार रुपैयाँमा पुल निर्माणको सम्झौता भएको हो । सम्झौताअनुसार २०८२ साल कार्तिक १८ गतेसम्म निर्माण सक्ने गरी धमाधम काम भइरहेको छ । यो मोटरेबल पुल बनेपछि बर्खाको समयमा स्थानीयलाई पृथ्वीराजमार्ग निस्कन, सदरमुकाम जान सहज हुनेछ ।

तनहुँको भानु नगरपालिका–१ र बन्दीपुर गाउँपालिका ५ जोड्ने गरी चुँदी खोलामा मोटरेबल पुल निर्माण जारी छ । ४० मिटर लम्बाइको पुलले दुवै स्थानीय तहका बासिन्दालाई आवागमनमा सहज बनाउनेछ । पुल निर्माणका लागि पूर्वाधार कार्यालय तनहुँ र एम/एस वाई.एस.एस जेभी सुर्खेतबीच २०८१ असार १० गते ठेक्का सम्झौता भएको थियो । निर्माण कार्य २०८३ असार ८ भित्र सम्पन्न गर्नुपर्ने सम्झौता छ । १० करोड १० लाख ९१ हजार रुपैयाँमा चुदी खोलामा पुल निर्माण भइरहेको कार्यालय प्रमुख सिडिई रविन्द्र तिवारीले जानकारी दिए ।

लमजुङको मध्यनेपाल नगरपालिका र क्वहोलासोथार गाउँपालिकाका गाउँलाई जोड्ने गरी ६९ करोड ४३ लाख रुपैयाँ लागतमा चार खण्डमा सडक निर्माण र स्तरोन्नतिको काम २०७६ सालदेखि जारी छ । करिब २५ किलोमिटर सडक ढलान र कालोपत्रेको काम भइरहेको छ । करापुटार–डडुवा–गिलुङ–साल्मेभञ्ज्याङ–मालिङ सडकखण्डअन्तर्गत पहिलो खण्ड डडुवादेखि साल्मेभञ्ज्याङसम्म ८.७१० किलोमिटर सडक ग्राभेल गरिएको छ । १४ करोड १५ लाख ४१ हजार रुपैयाँमा यो सडकखण्ड निर्माणका लागि पूर्वाधार विकास कार्यालय लमजुङ र मोतिदान कन्स्ट्रक्सन सेवा प्रा.लिबीच २०७६ साल फागुनमा सम्झौता भएको थियो ।

करापुटार–डडुवा–गिलुङ–साल्मेभञ्ज्याङ–मालिङ सडकखण्डअन्तर्गत चिसम्को मैदानदेखि डडुवासम्म दोस्रो खण्डको काम जारी छ । ९ किलोमिटर लम्बाइको यस सडकखण्ड ढलान गर्ने गरी रसुवा÷जयबन्डा जे.भीसँग २०७८ असोजमा सम्झौता भएको थियो । दोस्रो खण्डको निर्माण असारसम्म सम्पन्न गर्ने गरी काम भइरहेको छ ।

करापुटार–डडुवा–गिलुङ–साल्मेभञ्ज्याङ–मालिङ सडकखण्ड

डडुवादेखि गिलुङ हुँदै साल्मेभञ्ज्याङसम्म साढे ३ किलोमिटर सडक स्तरोन्नति तेस्रो खण्डअन्तर्गत काम भइरहेको छ । यो खण्ड स्तरोन्नतिका लागि एम–एस नवयुग कन्स्ट्रक्सनले ८ करोड ३० लाख रुपैयाँमा ठेक्का पाएको छ । साल्मेभञ्ज्याङदेखि मालिङसम्म ४ किलोमिटर प्रिमिक्स कालोपत्रे गर्ने सम्झौताअनुसार चौंथो खण्डको काम भइरहेको कार्यालयका निमित्त प्रमुख इन्जिनियर विवेक सिग्देलले बताए । यो अन्तिम खण्ड २०८३ साल असार १५ गतेसम्म पुरा गर्ने लक्ष्य राखिएको छ ।

सदरमुकाम बेसीसहरदेखि पर्यटकीय गाउँ घलेगाउँ जोड्ने मेरुदण्ड सडकको रुपमा रहेको बेसीसहर–बागलुङपानी सडक स्तरोन्नतिको काम जारी छ । २०८१ वैशाख ९ मा पूर्वाधार विकास कार्यालय लमजुङ र जल समुन्द्र ओएसिस क्वालिटी जेभीबीच ५ किलोमिटर प्रिमिक्स कालोपत्रे गर्ने गरी ठेक्का सम्झौता भएको थियो । ८ करोड ८४ लाख ८८ हजार रुपैयाँमा निर्माणाधीन यो सडकको निर्माण कार्य सकिएपछि घलेगाउँ, भुजुङ गाउँ जान सहज हुने कार्यालयका सब–इन्जिनियर विवेक घिमिरेले बताए । २०८३ साल वैशाखसम्म निर्माण कार्य सकिनुपर्ने यस सडकको हालसम्म करिब ३० प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ । यो सडक कालोपत्रे भएपछि घलेगाउँ, भुजुङमा देशविदेशबाट आउने पर्यटकलाई आवागमनमा निकै सहज हुनेछ ।

बागलुङको जैमिनी नगरपालिका ८ र ९ लाई जोड्ने रुम्टा खोलामा मोटरेबल पुल निर्माण भइरहेको छ । पुल निर्माण गर्न पूर्वाधार विकास कार्यालय बागलुङ र पवर्तको सूर्योदय कन्स्ट्रक्सनबीच २०८० चैत २२ गते सम्झौता भएको थियो ।

पुलको निर्माण कार्य ८० प्रतिशत सम्पन्न भएको छ । पुल निर्माण कार्य २०८३ वैशाख ८ गतेभित्र सक्ने सम्झौता छ । ६ करोड ९ लाख रुपैयाँमा ३५ मिटर लम्बाइको पुल निर्माण भइरहेको कार्यालयका निमित्त प्रमुख इन्जिनियर दिपेश लिगलले बताए ।

रुम्टा खोलामा पुल बनेपछि कुश्मिसेरा, पैयु, बरेङ गाउँपालिका आवातजावत गर्नेलाई सहज हुनेछ । बर्खाको समयमा पुल वारि र पारि दुवैतिर गाडी राख्नुपर्ने र झोलुंगे पुल तरेर गाडी फेर्नुेपर्ने बाध्यता रहँदै आएको छ ।

निर्माणको चरणमा रहेको बागलुङको रुम्टा खोला पुल

मुस्ताङको घरपझोङ गाउँपालिकामा जोमसोम–ठिनी–ढुम्बा ताल–स्याङ–छैरो–चिमाङ–मार्फा चक्रपथको निर्माण कार्य २०७६ सालदेखि जारी छ । १० किलोमिटर सडक प्रिमिक्स कालोपत्रे र ग्राभेल गर्ने गरी पूर्वाधार विकास कार्यालय मुस्ताङ र ठेकेदार कम्पनी बन्दना–भगवती जेभीबीच २१ करोड ४३ लाख रुपैयाँमा सम्झौता भएको थियो ।

सुरुमा निर्माण व्यवसायीले सुस्त गरिरहेको काम चालु आर्थिक वर्षमा भने तीव्र गतिमा अगाडि बढेको छ । ५ किलोमिटर प्रिमिक्स कालोपत्रे र ५ किलोमिटर ग्राभेल गर्ने सम्झौता भएको यस सडकको हालसम्म ७५ प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ । मुस्ताङको पर्यटकीय स्थल ठिनीगाउँ र ढुम्बाताल आवतजावतका लागि यही सडक प्रयोग हुने गरेको छ । त्यसैले यो सडक स्तरोन्नति हुँदा स्थानीय र पर्यटकलाई आवतजावतमा निकै सहज हुनेछ ।

रिङरोडअन्तर्गत ठिनी खोलामा प्रदेश सरकारकै लगानीमा मोटरेबल पुल निर्माणको काम भइरहेको छ । ४ करोड ४६ लाख ७० हजार रुपैयाँ लागतमा ३५ मिटर लम्बाइको पुल निर्माणाधीन रहेको कार्यालयका इन्जिनियर अजयकुमार श्रेष्ठले बताए । पुल निर्माणको ५० प्रतिशत काम सकिइसकेको छ । ठिनी खोलामा पुल बनाउन पूर्वाधार विकास कार्यालय मुस्ताङ र एम/एस अमित–अशेष जेभीबीच २०८१ साल साउन २९ गते ठेक्का सम्झौता भएको थियो । निर्माण कार्य २०८३ साउन २८ गतेसम्म सम्पन्न गर्ने सम्झौता छ ।

मुस्ताङको थासाङ गाउँपालिकाको वडा नम्बर २, ३ र ५ लाई जोड्ने गरी कालीगण्डकी नदीमा मोटरेबल पुल निर्माणाधीन छ । लेते र धम्पुलाई जोड्ने यो पुलको निर्माण कार्य २०७९ सालभित्र सकिनुपर्ने थियो । तर, निर्माण कम्पनीले ढिलाइ गर्दा २०७६ सालमा ठेक्का सम्झौता भएको पुलको निर्माण कार्य ५ वर्षभन्दा बढी भइसक्दा पनि सकिएको छैन ।

पूर्वाधार विकास कार्यालय मुस्ताङले पटकपटक ताकेता गरेपछि चालु आर्थिक वर्षको चैतदेखि ठेकेदार कम्पनी देव एन्ड सायर कन्स्ट्रक्सनले पुल निर्माण कार्यमा चासो दिएको छ । ३५ मिटर लम्बाइको पुल निर्माणका लागि कार्यालय र ठेकेदार कम्पनीबीच ५ करोड ५ लाख रुपैयाँमा सम्झौता भएको थियो ।

आगामी आर्थिक वर्ष २०८२/८३ भित्र पुल निर्माणको काम सक्ने लक्ष्य राखिएको छ । यो पुल निर्माण भएपछि बेनी–जोमसोम–कोरला सडकखण्डको पश्चिमतर्फ रहेका गाउँहरु धम्पु, टिटी, सिर्खुम, कुञ्जो, ताक्लुङलगायत गाउँबासीलाई आवतजावतमा सहज हुनेछ ।

पर्वतको डिमुवा–राम्जा–चित्रे सडकखण्डअन्तर्गत मोदी गाउँपालिका–६ लिदिखोला मोटरेबल पुल निर्माण भएको छ । १८ महिनामा निर्माण सम्पन्न गर्नेगरी २०८० असोज २२ गते सम्झौता भएकोमा सात महिनाअघि नै पुल बनेको हो ।

पूर्वाधार विकास कार्याल पर्वतसँगको सम्झौताअनुसार १५ मिटर लम्बाइको पुल २ करोड ५३ लाख लागतमा कस्तुरी कन्ट्रक्सनले निर्माण गरेको हो । यो पुल निर्माणपछि मोदी गाउँपालिका–७ राम्जा, वडा नं ८ चित्रे तथा कुश्मा नगरपालिका वडा नं ११ पकुवा र वडा नंं १४ आर्थरडाँडाखर्कका बासिन्दालाई सहज भएको छ ।

कुश्मा नगरपालिका १ र २ लाई जोड्ने गरी हिमालय मावि–पाङ–नुवार–कसेरी खनियाँघाट सडक प्रदेश सरकारकै लगानीमा स्तरोन्नति भएको छ । ३ हजार ३ सय मिटर अस्फाल्ट प्रविधिबाट कालोपत्रे र १ हजार ७ सय ८० मिटर सडक ढलान गरिएको हो । यो सडक स्तरोन्नतिको काम गत चैतमा सम्पन्न भएको छ । १६ करोड ७६ लाख ६४ हजार रुपैयाँमा सडक निर्माण गर्ने गरी पूर्वाधार विकास कार्यालय पर्वत र बी.एन. क्रिशक्ति भानुमति जेभीबीच २०७९ साल चैत १३ गते सम्झौता भएको थियो ।

पर्वतको हिमालय मावि–पाङ–नुवार–कसेरी खनियाँघाट सडक

कास्कीको पोखरा महानगरपालिका १७ र २१ लाई जोड्ने गरी भुंगे खोलामा मोटरेबल पुल निर्माण भएको छ । ३ करोड ७७ लाख रुपैयाँ लागतमा ३४ मिटर लम्बाइको पुल निर्माण भएको पूर्वाधार विकास कार्यालय कास्कीका इन्जिनियर अनुप थापाले बताए । यो पुल निर्माणका लागि कार्यालय र एम–एस ऐना निर्माण सेवाबीच २०८१ साल जेठ २३ मा सम्झौता भएको थियो । पोखराको छोरेपाटन, कृष्ती हुँदै स्याङ्जा निस्कने सडकमा पर्ने भुंग्गे खोलामा पुल बनेपछि बर्खाको समयमा मान्छे र सवारी बगाउने विगतको अन्त्य भएको छ ।

समपूरक कार्यक्रमअन्तर्गत पोखरा महानगरपालिका–२० बेसी–पिपलडालीदेखि गहतेडाँडासम्म जोड्ने साढे ५ किलोमिटर सडकको स्तरोन्नति धमाधम भइरहेको छ । प्रिमिक्स कालोपत्रे गर्ने सम्झौताअनुसार प्रदेशको गौरवको आयोजनाको रुपमा रहेको यस सडकको निर्माण कार्य जारी छ । चालु आर्थिक वर्षको असार मसान्तसम्म काम सक्नुपर्ने सम्झौताअनुसार निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ ।

यस सडक मध्यपहाडी लोकमार्गसँग जोडिन्छ । चालु आर्थिक वर्षभित्रै सक्ने लक्ष्य राखिएको छ । हालसम्म यस आयोजनाको करिब ७० प्रतिशत निर्माण कार्य सकिएको छ ।

बेसी–पिपलडालीदेखि गहतेडाँडासम्म जोड्ने सडक

प्रदेशको कान्छो जिल्ला रहेको नवलपरासी बर्दघाट सुस्तामा पनि प्रदेश सरकारको लगानीमा सडक र पुल निर्माण भइरहेका छन् । कावासोती नगरपालिका र हुप्सेकोट गाउँपालिकालाई जोड्ने हसौरा–चिलाहा सडक स्तरोन्नतिको काम जारी छ । १ हजार ५ सय मिटर अस्फाल्ट प्रविधिबाट कालोपत्रे गर्ने गरी नवलपुर कन्स्ट्रक्सनले २०८१ जेठमा ३ करोड ७४ लाख २५ हजार रुपैयाँमा ठेक्का पाएको कार्यालय प्रमुख सिडिइ कृष्ण आचार्यले बताए । असार मसान्तभित्र सम्पन्न गर्ने लक्ष्य राखिएको यस सडकको निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ । यो सडक कालोपत्रे भइसकेपछि हुप्सेकोटबासीलाई कावासोती आउजाउ गर्न सहज हुनेछ ।

दुर्गेबैरेनी-मोहडाँडा-हुप्सेकोट हुँदै पाल्पा जोड्ने सडक चालु आर्थिक वर्षमा निर्माण सम्पन्न भएको छ । १ हजार ८ सय मिटर सडक अस्फाल्ट कालोपत्रे र ढलान गर्ने गरी जय देउराली निर्माण सेवा अर्घाखाँचीलेले २०८१ जेठमा ३ करोड ८६ लाख ७९ हजार रुपैयाँमा ठेक्का लिएको थियो । यस सडकको निर्माण कार्य सम्पन्न भएसँगै स्थानीयलाई आवातजावतमा निकै सहज भएको छ ।

नवलपुरको दुर्गेबैरेनी-मोहडाँडा-हुप्सेकोट हुँदै पाल्पा जोड्ने सडक

नवलपरासी बर्दघाट सुस्ता पूर्वको गैंडाकोट नगरपालिका वडा नम्बर ७ र ९ लाई जोड्ने जयश्री खोलामा पुले बनेको छ । ६ करोड ३८ लाख रुपैयाँ लागतमा ६० मिटर लम्बाइको मोटरेबल पुल निर्माण भएको हो । यसअघि दुवैतर्फ मोटर बाटो रहेपनि खोलामा पुल नहुँदा बर्खाको समयमा जोखिमपूर्ण र घुमाउरो लामो बाटो प्रयोग गरेर यात्रा गर्नुपर्ने बाध्यता थियो ।

म्याग्दीको मालिका गाउँपालिका ३ र ५ लाई जोड्ने गरी अधिभारा खोलामा पुल निर्माण भइरहेको छ । ४ करोड १० लाख ८३ हजार रुपैयाँमा पुल बनाउने गरी बी.एम.ए कोण्डा जेभी, रामरेखा बागलुङले २०८० असोज २६ मा ठेक्का लिएको थियो । २०८२ असार मसान्तसम्म काम सक्ने गरी निर्माण कार्य अन्तिम चरणमा पुगेको छ । यो पुल निर्माण भएपछि स्थानीयलाई दरबाङ र बेनी बजार आउजाउ गर्न सहज हुनेछ ।

पश्चिम म्याग्दी र पश्चिम बागलुङलाई जोड्ने गरी दरबाङ, मुना, ढोरपाटन सडकको ट्रयाक खोल्ने र स्तरोन्नतिको काम धमाधम भइरहेको छ । समपूरक कार्यक्रमअन्तर्गत पूर्वाधार विकास कार्यालय म्याग्दीमार्फत सोही सडकखण्डको धारापानीदेखि सिबाङसम्मको ६ किलोमिटर खण्ड प्रिमिक्स कालोपत्रे र ढलान गर्ने गरी काम जारी छ । रामसागर बी.एस, धौलागिरी बी.के, एसके जेभी काठमाडौंले करिब १३ करोड रुपैयाँ लागतमा धारापानी, सिबाङ खण्डमा सडक चौडा गर्ने, नाली निर्माण गर्ने, ग्याबिन जाली भर्ने, टेवा पर्खाल लगाउने काम गरिरहेको छ । २०८३ साल भदौ २० गतेभित्र काम सक्ने गरी २०८१ साल जेठ २० गते कार्यालय र निर्माण कम्पनीबीच सम्झौता भएको थियो ।

दरबाङदेखि ढोरपाटन खण्ड निर्माण भएपछि मध्यपहाडी लोकमार्गको विकल्प बन्ने विश्वास गरिएको छ । यो सडक ढोरपाटनसम्म जोडिएपछि सदरमुकाम बागलुङ बजारबाट भन्दा म्याग्दीको बेनी, दरबाङ बजार हुँदै ढोरपाटन जान करिब ४० किलोमिटर छोटो पर्नेछ । म्याग्दीको तल्लो जलजलादेखि ३ किलोमिटर मात्र सडक ट्रयाक खुल्न बाँकी रहेकोमा जेठ अन्तिममा त्यो काम पनि भइसकेको छ । अब सडक स्तरोन्नति भएपछि बेनी, दरबाङ हुँदै ढोरपाटन जान सकिनेछ ।

मनाङको नासो गाउँपालिका ६ र ७ लाई जोड्ने दुधखोलामा सडक पुल एक दशकदेखि निर्माणाधीन छ । तत्कालीन जिल्ला विकास समितिमार्फत ठेकेदार कम्पनी सञ्जीवनी/खड्का/द क्याराभान जेभीले २०७३ साल असारमा निर्माणको जिम्मा पाएको थियो । एक वर्षमा निर्माण सम्पन्न गर्ने सम्झौता भएको यो पुल निर्माण योजना संघीयता लागु भएपछि प्रदेश सरकारलाई हस्तान्तरण भयो । अहिले पूर्वाधार विकास कार्यालय मनाङ मातहत यो योजना सञ्चालन भइरहेको छ ।

४ करोड १ लाख ६२ हजार रुपैयाँमा पुल निर्माण गर्ने गरी ठेक्का पाएको कम्पनीले असार मसान्तभित्र निर्माण कार्य सक्ने प्रतिबद्धता जनाएको कार्यालयका निमित्त प्रमुख इन्जिनियर हरिबहादुर थापाले बताए । यसअघि निकै सुस्त रहेको निर्माण कार्य चालु आर्थिक वर्षमा भने तीव्र ढंगले अगाडि बढेको छ । हालसम्म ७५ प्रतिशत निर्माण कार्य सम्पन्न भएको छ । पुलको निर्माण कार्यको मुख्यमन्त्री सुरेन्द्रराज पाण्डेले गत वैशाखमा निरीक्षण गरेका थिए । यो पुल निर्माण भएपछि स्थानीय र मनाङ पुग्ने पर्यटकले काठको साँघुबाट सदरमुकाम चामे आउजाउ गर्नुपर्ने बाध्यताको अन्त्य हुनेछ ।

मनाङकै निस्याङ गाउँपालिकाको सीमानादेखि टंकी मनाङ सडकअन्तर्गत मुङ्जे खाङ्सार खण्डको स्तरोन्नति जारी छ । ९.४ किलोमिटर सडक निर्माण कार्य २०८० मंसिरमै सकिनुपर्ने थियो । एम.एस वर्ल्ड वाइड पी.आर नाना जेभीले सडक ढलान र ग्राभेल गर्ने गरी २०७८ सालको जेठमा पूर्वाधार विकास कार्यालय मनाङसँग सम्झौता गरेको थियो । २९ करोड २७ लाख ९२ हजार रुपैयाँमा सम्झौता भएको आयोजनाको हालसम्म ७१ प्रतिशत भौतिक प्रगति भएको छ ।