पोखरा विमानस्थलबाट चीनको छेन्दुमा हुने व्यावसायिक चार्टर उडानमा पोखराका मेयर धनराज आचार्य प्रायः छुटाउन चाहँदैनन् । पछिल्लो पटक लायन्स टोली गत महिना चीन पुग्दा मेयर आचार्य पनि सहभागी भए । फेरि एक महिना नबित्दै सोमबार मेयर आचार्य निमित्त प्रशासकीय अधिकृत हेमप्रसाद आचार्यसँगै चीन भ्रमणमा जाँदैछन् ।

मेयर आचार्यको यसअघि पनि अत्यधिक विदेश भ्रमण भइरहेको भन्दै पोखरेलीले चर्को आलोचना गर्दै आएका छन् । तीन वर्ष बितिसक्दा ‘सधैं विदेश डुल्ने, पोखरा नबनाउने’ भन्दै पोखरेली मेयर आचार्यसँग सामाजिक सञ्जालमा पनि रूष्ट देखिन्छन् ।

पोखरा महानगरपालिकाले आइतबार १७ औं नगरसभा डाक्दै एकै दिन नीति तथा कार्यक्रम र बजेट ल्यायो । गत वर्ष असार ९ गते नीति तथा कार्यक्रम र असार १० गते बजेट ल्याएको महानगरले यो पटक एकै दिन हतारो गर्नुमा मेयर आचार्यको चीन भ्रमण नै कारण हो ।

देशभरका स्थानीय तहले असार १० गतेभित्र बजेट ल्याइसक्नुपर्ने कानुनी व्यवस्था छ । स्थानीय सरकार सञ्चालन ऐन र स्थानीय तहको बजेट तर्जुमा दिग्दर्शनअनुसार जेठ १० गतेभित्र योजना पेश गरिसक्नुपर्नेे र कम्तिमा जेठ मसान्तसम्म बजेटको तयारी भइसक्नुपर्ने थियो । यही समयमा पनि चीन भ्रमणमा रहेका मेयर आचार्य बजेट पेश गर्ने बेला पनि चीन भ्रमणमै जानुपर्ने हुँदा बजेटमा हेलचेक्र्याइँ भयो ।

आइतबार सार्वजनिक बजेटमा बर्गेल्ती त्रुटि भेटिएका छन् । उपमेयर मञ्जुदेवी गुरुङले बजेट प्रस्तुत गर्दैगर्दा कर्मचारीबाट अंक जोड सच्याइएको दृश्य लाजमर्दो देखियो । पोखरा महानगरपालिकाले पर्याप्त छलफल र तयारी बिना हतार–हतारमा बजेट ल्याएको यसबाट पुष्टि हुन्छ । केही संख्यामा मात्र उपस्थिति रहेको पोखरा सभागृहको खाली हलमा बजेट घोषणका क्रममा उपमेयर गुरुङ केही मिनेट रोकिँदै पढ्दै गर्नुपरेको थियो । बीचमा कर्मचारीले पढ्ने पाना ल्याएर दिएको पनि देखियो ।

कार्यपालिका बैठकले आइतबार अबेरसम्म बजेटको सिलिङ र योजनाबारे नै कार्यपालिका बैठकले निर्णय गर्न नसक्दा हतार–हतारमा सार्वजनिक गर्न थाल्दा खेलाँची हुन पुगेको हो । पोखरा भित्रका ३३ वटा वडाहरूलाई ३ करोड रुपैयाँसम्मको सिलिङ दिइएको थियो । जनसंख्या, भूगोल, खर्च क्षमता, आन्तरिक राजस्वका आधारमा वडाहरूलाई दिइएको सिलिङमा एक करोड थप दिनुपर्ने शर्त वडाध्यक्षको थियो । बिहान ८ बजे विषयगत समितिसहित बजेट निर्धारण समितिको बैठक बोलाइएको थियो ।

त्यसलगत्तै कार्यपालिका बैठक डाकिएको थियो । बैठकमा यसै विषयमा वडाध्यक्षहरुको मेयरसँग रस्साकस्सी चलेपछि बहुवर्षीय योजना ठेक्का लागेका वडामा ६० लाख र बहुवर्षीय योजना नभएका वडामा ९० लाख रुपैयाँ थप हुनेगरी सहमतिमा पुग्दा दिउँसो २ बजिसकेको थियो ।

त्यसपछि बल्ल सुरु भएको नगर सभामा मेयर धनराज आचार्यले नीति तथा कार्यक्रम र उपमेयर मञ्जुदेवी गुरुङले आगामी आर्थिक वर्षको बजेट सार्वजनिक गरे । उपमेयर गुरुङले आगामी आर्थिक वर्षका लागि ८ अर्ब ३५ करोड १२ लाख रुपैयाँको बजेट सार्वजनिक गरिन् । सोमबार चीन भ्रमण भएकाले आइतबार साँझ नै मेयर आचार्य काठमाण्डौ जान हतारिएका थिए ।

सार्वजनिक बजेटमा चालु र पुँजीगत खर्च कति भन्ने नै उल्लेख छैन । नीति तथा कार्यक्रममा प्रमुख प्राथमिकताको क्षेत्र बजेटमा छैन भने बजेटमा समावेश शीर्षक नीति तथा कार्यक्रममा नै छैन । नीति तथा कार्यक्रममा उल्लेख नै नगरिएका कार्यक्रम बजेटमा आएका छन् भने नीति तथा कार्यक्रममा प्राथमिकतामा राखिएको कृषि क्षेत्र नै बजेट वक्तव्यमा समावेश छैन ।

पोखरा महानगरका कर्मचारीहरूले हतारमा सिलिङ टुंगिएको र निर्णयसमेत ढिला हुँदा त्रुटि भएको बताइरहेका छन् । चीन जाने हतारोले आइतबारै नीति तथा कार्यक्रम र बजेट ल्याउँदा बजेटमै त्रुटि हुन पुगेको महानगरकै अधिकृतहरुले बताएका छन् ।

गत वर्षको भन्दा बढी महत्वाकांक्षी बजेट प्रस्तुत गरिरहँदा बजेटको स्रोत व्यवस्थापनमा भने अस्वभाविक तरिकाले आन्तरिक आयलाई जोड दिइएको छ । आगामी आर्थिक वर्षको बजेटको स्रोतमा संघदेखि प्रदेशसम्म सबै अनुदान घटेको अवस्थामा आन्तरिक आयलाई प्राथमिकता दिन बाध्यकारी अवस्था छ तर उठ्नै नसक्ने आन्तरिक आयलाई बजेटको मुख्य श्रोतका रुपमा लिइएको छ । बजेटको कुल आकारको करिब ३९ प्रतिशत हिस्सा आन्तरिक आयबाट बेहोर्ने लक्ष्य राखिएको छ । ३ अर्ब २३ करोड ७२ लाख रुपैयाँ आन्तरिक आयबाट संकलन गर्ने लक्ष्य असम्भवप्रायः छ ।

पढ्नुहोस् बजेटः

पढ्नुहोस् नीति तथा कार्यक्रमः