पोखरा। संघीय मामिला तथा सामान्य प्रशासनमन्त्री राजकुमार गुप्ता घुस लेनदेनको सनसनीपूर्ण अडियो सार्वजनिक भएसँगै राजीनामा दिन बाध्य भए । उक्त प्रकरणबारे प्रधानमन्त्री केपी शर्मा ओलीले चासो राख्दै राजीनामा गर्न निर्देशन दिएपछि मंगलबार बिहान राजीनामा दिएका हुन् ।

कास्कीको १३५ रोपनी जग्गा हडप्ने, मालपोत कार्यालय प्रमुखको सरुवा रोक्ने र भूमि आयोगको अध्यक्षमा खुमबहादुर पुनलाई नियुक्त गर्ने डिलमा गुप्ताले ७८ लाख रुपैयाँको बार्गेनिङ गरेको खुलासा भएको छ। पोखराका विचौलिया सुजन लामासँग भएको डिलमा के छ ? सुनौँ ।

मन्त्री गुप्ता : फोन गर न उल्लाई ।
‘अँ फोन गरिरा’छु ।’ (पृष्ठभूमीमा पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठको स्वर सुनिन्छ ।
विचौलिया सुजन लामाले ‘सर, त्यतातिर राखौं कुर्सी’ भनेको सुनिन्छ । ती व्यक्तिले ‘मन्त्रीज्यू, मैले फोन लगाइदिन्छु । र, तपाई राख्नु ।’
मन्त्री गुप्ता : राख्ने होइन, उल्लाई विहानै दिएर पठाउने ।
मन्त्री गुप्ता : राख्ने होइन, उल्लाई भोलि बिहानै दिएर पठाउने ।
(त्यसपछि फोन लगाएको र फोन गएको टोन सुनिन्छ । त्यसपछि फोन काटिन्छ । अनि कुर्सी लतारेको आवाज सुनिन्छ ।)
मन्त्री गुप्ता : ह्विस्की खाने ?
अडियो रेकर्ड गर्ने विचौलिया लामा : नखाने के मन्त्रीज्यू, मैले कहिल्यै खाँदिन के ।
मन्त्री गुप्ता : कहिल्यै खानुहुन्न ?
(मन्त्रीको कुरा नसकिँदै उनलाई भेट्न गएका व्यक्तिले आफ्नो कुरा राख्छन् ।)
अडियो रेकर्ड गर्ने विचौलिया लामा : सुन्नु न मन्त्रीज्यू, त्यो बलरामलाई भनौं न । बरु, त्यो २० म बुझाइदिउँला के खेमका लागि । भोलि फस्र्ट आवरमै बुझाइदिन्छु त्यो पनि । भन्दिनु त बलरामलाई ।
(अडियो रेकर्ड गर्ने व्यक्ति विचौलिया लामाले नाम लिएका बलराम भूमिसुधार तथा सहकारीमन्त्री बलराम अधिकारी हुन् । उनले मन्त्री गुप्तामार्फत अर्का मन्त्री बलरामलाई काम गराइदिन आग्रह गर्छन् । उनले खेम भनेर संकेत गरेका व्यक्ति पोखराका खेमबहादुर पुन हुन् । उनलाई भूमि आयोगको सदस्य बनाइदिन आग्रह गर्दै विचौलिया लामाले मन्त्रीलाई २०–२० लाख) रुपैयाँ प्रस्ताव गरेका हुन् ।)
‘उसलाई बा’को पनि त प्रेसर होला…’
मन्त्री गुप्ता : बलरामले ऊसँग पैसा खाइसक्या छ, बलरामले गर्दैन ।
विचौलिया लामा: त्यो होइन क्या, आयोगको कुरा गरिरा’को छु के, तपाईसँग ।
मन्त्री गुप्ता : आयोग भन्नाले ?
विचौलिया लामा : खेम पुनका लागि के । २० म बुझाइदिन्छु के । भन्दिनु त बलरामलाई । भन्दिनु त मन्त्रीज्यू ।
(फोन बजेको आवाज सुनिन्छ ।)
मन्त्री गुप्ता : हेल्लो । अँ । अँ । फोनमा बात कि भाषण कर’रहा ?
(मन्त्रीले फोनमा अर्कै व्यक्तिसँग कुरा गरिरहेका बेला त्यो ठाँउमा अर्को महिलाको प्रवेश हुन्छ । उनले अडियो रेकर्ड गरिरहेका व्यक्तिसँग खासखुस कुरा गर्न थाल्छिन् ।)
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ : मलाई टेन्सन छ ।
विचौलिया लामा : तपाईं टेन्सन नलिनु त । भोलि समस्या हल भइहाल्छ ।
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ : छोराको तिथिको बर्थ–डे छ, उसलाई मन्दिर लानु छ । तिथिमा भा’को होइन त, त्यो स्वस्थानी पूर्णिमाको ? त्यसपछि पशुपति जानु छ, त्यहाँबाट ममीकोमा सगुन लिन जानु छ । भोलि २९ गते अन्तिम दिन ।
विचौलिया लामा : भोलि दिनको हुन्छ, शपथग्रहण अनि तपाईं चुप लागेर बस्नुस् त  !
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ : तपाईंकै अघि भनिरहेको छु त  !
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ: मन्त्रीज्यूले एकपटक भन्दिनुप¥यो के बलरामलाई, भनिस्यो ‘न !
विचौलिया लामा :मेरो एउटा मान्छे पनि नबनाइदिने ?
मन्त्री गुप्ता : त्यो मान्दैन ।
विचौलिया लामा : त्यो मान्दैन रे । (उनी बेसरी हास्छन् ।) तपाईंसँग सयवटा काम पर्छ त्यस (मन्त्री बलराम अधिकारी)को भनेको, तपाईंको एउटा काम नगर्दिएर हुन्छ । त्यसमाथि सबैले प्रेसर दिएको छ उसलाई । बाले समेत भने होलान् उस्तै परे भनेदेखि…. ।
(उनले बा’ भनेर कसलाई संकेत गरेका हुन्, स्पष्ट खुलेको छैन ।)
अहिले १५ छाड्छु, बाँकी १० भोलि बिहान
मन्त्री गुप्ता : यो त पोलिटिकल नियुक्ति हुँदै दिएको । जिल्लाबाट आउनुपर्छ, प्रदेशबाट आउनुपर्छ ।
विचौलिया लामा : दाइ उसको त एकल सिफारिस भ छ के, मन्त्रीज्यू । निर्णय भा’छ प्रदेशबाट यसरी  । यता हेर्नु  ।
(संवाद गर्दै उनले केही कागजात देखाएका छन् ।)
प्रदेशले निर्णय गरेर पठाएछ नि यसरी । खेमबहादुर पुन भनेर यसरी एकल सिफारिस आएको छ  ।
मन्त्री गुप्ता :कहाँबाट, जिल्लाबाट ?
विचौलिया लामा : जिल्लाले प्रदेशलाई भने, प्रदेशले मन्त्रालयलाई पठाउने ।
मन्त्री :समस्या के छ त ?
विचौलिया लामा : अरू–अरू मान्छे खेलिरा’छ नि त त्यहाँ । खगराज खेलिरा’छ नि त ।
(बोलेको केही शब्द बुझिँदैन )
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ: मन्त्रीज्यूले भनेपछि मानिहाल्छ नि ।
मन्त्री गुप्ता : अब अहिले मन्त्रालयमा छ । यहाँ हुन्थ्यो भने आइहाल्थ्यो, तीनपाने रक्सी खान ।
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ: कसले भनेको मान्छ के उसले, मन्त्रीहरूले भनेको नमाने ।
मन्त्री गुप्ता : कहाँ छ कृषिमन्त्री ? भूमिसुधारमन्त्री … ।
(विचौलिया लामा बेसरी हाँसेकाले बोलेको बुझिदैन ।
मन्त्री गुप्ता : उसलाई फोन गर्नुस्, भूमि आयोगको अध्यक्षका लागि, कास्की होइन ?
विचौलिया लामा : कास्की, खेमबहादुर पुन ।
मन्त्री गुप्ता :कास्कीको जिल्ला कमिटीले सिफारिस गरेको छ ।
विचौलिया लामा : प्रदेशले निर्णय गरेर पठाइदिएको छ ।
मन्त्री गुप्ता :प्रदेशले पनि गरेको छ भनेपछि त्यो पक्का हो । त्यही पनि शंका छ गडबड हुन्छ । कति छ, भोलिकै काम ।
विचौलिया लामा : १ बजे शपथग्रहण छ ।
मन्त्री गुप्ता : (फोनमा कुरा गर्न थाल्छन्) अहिले निस्किनु न बाबा, गाडी आइरा’छ मन्त्रालयबाट । भेट हुन्छ, आउनु न म बोत्तल दिन्छु लिएर जानु, खुवाइदिनु, उहाँको ओके गराइदिनु । माल कति लिन्छ अहिले लिइदिने । त्यो नियमले मिल्ने रहेछ, जिल्ला कमिटीले सिफारिस ग¥या छ, प्रदेशले सिफारिस… ।
विचौलिया लामा : जिल्लाले पाँचजनाको ग¥या छ क्या, प्रदेशले चाहिँ त्यहाँमध्ये छानेर एउटा मात्र पठाइदिएको छ ।
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ : डिलकै गरौँ ? (उनले अडियो रेकर्ड गर्ने व्यक्तिसँग कुरा गरेकी हुन् ।)
विचौलिया लामा : भन्नु न, डिल गरौँ भन्नु त ।
विचौलिया लामा : मन्त्रीज्यू, यसो गर्छुु सुन्नुस् । मैले अहिले १५ छोड्छु, १० चाहिँ बिहान ल्याएर दिन्छु, त्यो अदालतको  । (केही बेर रोकिएर) यसो हो … अदालतको भनेको… पर्सि उहाँले सामान्यबाटै गर्दिनुहुन्छ ।
पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठ : मन्त्रीज्यूका हातमा दिउँ ?
विचौलिया लामा : मन्त्रीज्यूले एस र नो भन्दा आउँछ रे, उहाँहरूलाई केही आउँदैन ।
‘पोखराको जग्गाले हेरिरहेको छ’
विचौलिया लामा : पोखराको जग्गाले हामीलाई टुलुटुलु हेरेर बसिरहेको छ मन्त्रीज्यू । अनि हामी यहाँ यसरी हेरेर बसेर हुन्छ ?
मन्त्री गुप्ता : अनि १५ महिनामा के हेरिरा’छ त ?
विचौलिया लामा :गरेछ त अलिअलि काम त । त्यत्तिकै पछुतो लागेन होला नि त मन्त्रीज्यू, लिएर आउनुस् त त्यो ।
मन्त्री गुप्ता : १५ महिना के गरिरा यिनीहरूले ?
विचौलिया लामा १५ गरौँ, १५ गरिदिन्छ रे । (फेरि उनी निस्फिक्री हाँस्छन् ।)
(पोखराको १३५ रोपनी जग्गा छुट दर्ताका क्रममा व्यक्तिको नाममा दर्ता गर्न प्रयास भइरहेको छ । त्यसक्रममा जिल्ला मालपोत कार्यालय कास्कीमा आफूले भनेको मानिसलाई यथावत राख्ने अडियो रेकर्ड गर्ने व्यक्तिले आग्रह गरिरहेको हुन्छन् । १५ महिनासम्म पनि कुनै काम नभएको भनेर मन्त्रीले आफूलाई भेट्न आउने मानिसलाई प्रश्न उठाएका हुन् । मन्त्रीले केही खानेकुराको प्रस्ताव गर्दा ती व्यक्तिले काम बनेपछि पोखरा माझीकुनामा माछा खाने प्रस्ताव राख्छन् )
‘अब माझीकुनामा माछा खाने’
विचौलिया लामा (पूर्वमन्त्री रञ्जिता श्रेष्ठसँग) : नकराउनु न तपाईं, …..भोलि गर्दिन्छ क्या … मलाई पोखरा २५ मै … ।
(उनीहरु अस्पष्ट रुपमा खासखुस गर्छन ।)
विचौलिया लामा : म्याडमले मलाई के भन्या छ थाहा छ ? घरै नआइज तँ अरे ।
मन्त्री गुप्ता : के खानुहुन्छ त ?
विचौलिया लामा :केही नखाने हो मन्त्रीज्यू, तपाईंको त्यत्रो चिया खाएको देख्नुभएन ?
मन्त्री गुप्ता : माछा खानुहुन्छ ?
विचौलिया लामा : माछा–मछली केही नखाने, अब माझीकुनामा माछा खान जाने हो तपाईंले काम गरेपछि ।
(त्यसपछि अडियो रेकर्ड गर्ने व्यक्ति त्यहाँबाट निस्किएजस्तो सुनिन्छ । केहीबेरमा संक्षिप्त कुराकानी गरेपछि ९ मिनेट १३ सेकेण्ड लामो अडियो टुंगिन्छ ।)