श्यामशितल परियार, लमजुङ – लमजुङको मर्स्याङ्दी गाउँपालिका–४, ताघ्रिङकी किसान आशकुमारी गुरुङले विगतमा घरमा गाईबस्तु पाल्थिन् । गाईबस्तुको मलमूत्र उनले खेतबारीमा प्रयोग गर्थिन् ।
अहिले उनले गाईकस्तु पाल्न छाडेकी छिन् । उनीजस्तै गाउँघरमा अहिले गाईबस्तु पाल्नेको संख्या घट्दो छ । त्यसैले पनि खेतीपातीका लागि आवश्यक मल पाउन समस्या छ ।
खेतीपातीका लागि मल पाउन समस्या भएसँगै आशकुमारीले घरमा संकलन हुने पिसाब खेतबारीमा प्रयोग गरी खेती गर्ने योजना बनाएकी छिन् ।
‘गाउँमा पशुचौपाय पाल्न छाडिएको छ । मल पाउन समस्या छ । यसको सट्टामा घर तथा सार्वजनिक स्थलमा संकलन भएको मानव मलमूत्र बालीमा हाल्ने योजना बनाएको छु’, उनले भनिन् ।
उनका अनुसार घरमै पिसाब संकलन गरेर बारीमा प्रयोग गर्दा उत्पादन बढ्छ । रोग लाग्दैन । ‘यस्तो जानकारी हामीले तालिमबाट पाएका छौँ’,उनले भनिन्, ‘गाईभैंसी पाल्न नसकिएपछि यो तरिका सहजलागेको छ ।’
स्थानीय किसान बैंशबहादुर गुरुङका अनुसार मानव मलमूत्रको प्रयोग गरी खेतीपाती गर्ने तयारीमा गाउँले जुटेका छन् ।
पशुपालन विस्तारै हराउँदै गएपछि पशुको मलमूत्रको अभावमा मानव मलमूत्रको प्रयोग गरी तरकारी फलाउन यहाँका किसान जुटेका हुन् । बजारमा पाइने रासायनिक मलभन्दा मानव मलमूत्रको प्रयोगबाट उत्पादन राम्रो हुने जानकारी पाएपछि किसानले यो कदम चालेका हुन् ।
‘वैैशाख दोस्रो साताबाट घर–घरमा पिसाब संकलन गरिन्छ । संकलित पिसाब बोटविरुवा तथा तरकारीमा हालिन्छ,’ उनले भनिन् ।
वडाध्यक्ष सुमन गुरुङका अनुसार वडा कार्यालयले वडाभित्रका अगुवा किसानलाई ‘कृषि बालीमा मानव मलमूत्र’ सम्बन्धी ३ दिने तालिम दिइसकेको छ । पशुपालन गर्ने क्रम विस्तारै घट्दो अवस्थामा रहेकाले किसानलाई यो प्रविधिबाट तरकारी खेती गर्न सिकाइएको छ ।
उनका अनुसार सुरुवातमा स्थानीयले जर्किन वा ड्रममा पिसाब संकलन गर्नेछन् । तरकारी लगाएको ठाउँमा हाल्नेछन् । एक लिटर पिसाबमा ३ लिटर पानी हालेर बोटविरुवा र बालीमा राख्नसकिन्छ ।
जिल्ला सु–आहारा सरसफाइ अधिकृत रोशन चौलागाईँका अनुसार पिसाबमा क्याल्सियम, फस्फोरस भएकाले रासायनिक मलभन्दा धेरै गुणा राम्रो हुन्छ ।
घरपरिवारमा भन्दा विद्यालय र सार्वजनिक स्थलमा मावन मलमूत्र संकलन गर्दा राम्रो हुने उनले बताए ।
उनका अनुसार स्याङजा, म्याग्दी, बाग्लुङलगायतका जिल्लाका कतिपय किसानले मानव मलमूत्रको प्रयोग गरी खेतीपाती गरिरहेका छन् । राम्रो कृषि उत्पादन गरिरहेका छन् ।
सम्बन्धित खबर
आइएसएमटी कलेज पोखरामा रमाइलो ‘दशैं फेस्ट’ [तस्वीरहरू]
गण्डकी प्रदेश सरकारले बाढीपहिरो प्रभावितका लागि ५० लाख सहयोग गर्ने
पृथ्वी राजमार्गको कालोपत्रेमाथि डोजर चलाइदिए आँबुखैरेनीका अध्यक्ष चुमानले
घटेन गण्डकीमा डेङ्गी सङ्क्रमण, ११ हजार ५ सय ९० जनामा डेङ्गी सङ्क्रमण पुष्टि
घटस्थापनाका दिन बागलुङ कालिकामा दर्शनार्थीको घुइँचो
सरकारीकरण गरिएको जग्गा आफ्नो भोगचलनमा रहेकाले फिर्ताका लागि पिएन क्याम्पसको पहल
यो पनि पढौँ
पश्चिमाञ्चल क्षेत्रीय अस्पतालबाट डिस्चार्ज गरिएको भोलिपल्टै विजयपुर खोलामा शिशु मृत फेला
‘हनी ट्रयाप’मा पारेर ज्यान लिने मनिषा, बागलुङका प्रतिक गौतमसहित ५ जना पक्राउ
धादिङको झ्याप्लेखोला पहिरोमा बससँगै पुरिएका १४ शव निकालिए
पोखरा विमानस्थल विहीबारदेखि बिहान साढे ४ बजेदेखि नै सञ्चालन