म्याग्दी । म्याग्दीको मंगला गाउँपालिका–५ र बागलुङको ताराखोला गाउँपालिका–४ को सिमानामा रहेको ‘तीनचुले’ पर्यटकीय गन्तव्यका रूपमा विकास हुन थालेको छ । समुद्री सतहबाट २ हजार ९३२ मिटर उचाइमा अवस्थित यो ठाउँबाट हिमशृंखला, सूर्योदय र पहाडी भूगोलको मनोरम दृश्य देखिने भए पनि प्रचारप्रसार अभावमा ओझेलमा छ ।

घना जंगलको बीचमा रहेको यो क्षेत्रमा पूर्वाधार विकास गरी आन्तरिक तथा बाह्य पर्यटक भित्र्याउन स्थानीय तह र समुदाय सक्रिय भएका छन् । तीनचुले संरक्षण तथा प्रवर्द्धन समितिका अध्यक्ष धनबहादुर घर्तीका अनुसार यहाँको सम्भावना र सौन्दर्य स्थानीयस्तरमै सीमित छ । ‘हरेक वर्षको कात्तिक शुक्ल पूर्णिमाका दिन तीनचुले बराहतालमा तोरण तार्ने धार्मिक मेलामा ताराखोला र मंगलाका बासिन्दा उपस्थित हुनेबाहेक अन्य समयमा पर्यटक आउन सकेका छैनन्,’ उनले भने, ‘आधारभूतस्तरको पूर्वाधार तयार पारेर तीनचुलेमा पर्यटक भित्र्याउने प्रयासमा छौं ।’

पूर्वाधारमा लगानी

गण्डकी प्रदेश सरकार, स्थानीय तह र समुदायको साझेदारीमा यहाँ पूर्वाधार निर्माण तीव्र पारिएको छ । ताराखोला गाउँपालिका–४ नागबेलीदेखि दावा हुँदै तीनचुले जोड्ने ५ किलोमिटर सडक निर्माण भएको छ । गण्डकी प्रदेश सरकारको ७५ लाख र ताराखोला गाउँपालिकाको १० लाख रुपैयाँ लगानीमा सडक बनेपछि २ घण्टाको बाटो २० मिनेटमा छोटिएको छ । यस्तै, मंगला गाउँपालिका–५ देउरालीदेखि तीनचुले जोड्ने ७ किलोमिटर सडक पनि निर्माण भएको छ ।

ताराखोला गाउँपालिकाको २० लाख रुपैयाँ बजेटबाट गत आर्थिक वर्षमा शिवालय मन्दिर पुनर्निर्माण गरिएको छ भने माझखर्कदेखि तीनचुलेतर्फ जाने २१० मिटर पदमार्गमा स्लेट ढुंगा बिछ्याइएको छ । खानेपानीका लागि गण्डकी प्रदेश सरकारको २१ लाख रुपैयाँ लगानीमा सौर्य ऊर्जा प्रयोग गरी लिफ्टिङ प्रविधि जडान गरिएको छ । चैतेथरीको मुहानबाट २ हजार २०० मिटर लामो पाइपमार्फत पानी ल्याएर ५ हजार लिटर क्षमताको ट्यांकीमा संकलन गरी वितरणको व्यवस्था मिलाइएको छ ।

स्थानीयले चन्दा संकलन गरेर माझखर्कमा वनभोजस्थल र आश्रयस्थल निर्माण गरेका छन् । दृश्यावलोकनस्थल निर्माणका लागि फेसबुक अभियानमार्फत करिब ३ लाख रुपैयाँ संकलन भएको समितिले जनाएको छ ।

धार्मिक तथा प्राकृतिक महत्त्व

तीनचुलेबाट सिस्ने, चुरेन, गुर्जा, धवलागिरि, मानापाथी, निलगिरि, अन्नपूर्ण र माछापुच्छ्रे हिमशृंखला अवलोकन गर्न सकिन्छ । मंगला गाउँपालिका–२ का हरि भट्टराईका अनुसार यहाँबाट नागबेली परेको म्याग्दी नदी र पहाडी भूगोलको दृश्य हेर्न सकिन्छ ।

यहाँको बराहतालमा हरेक वर्ष कात्तिक पूर्णिमाका दिन तोरण तार्ने चलन छ । ताराखोलाका भपिन्द्र घर्तीमगरले चुलो आकारका ३ वटा ढुंगाका थुम्का भएकाले यसको नाम तीनचुले रहन गएको किंवदन्ती सुनाए । ‘शान्त र एकान्त ठाउँ भएकाले यहाँ ऋषिमुनिहरू तपस्या गर्न आउँथे । सोही क्रममा मन्दिर र आश्रय स्थापना भई पूजाआजा गर्न थालिएको हो,’ उनले भने । विसं २०२४ देखि यहाँ मेला लाग्ने र रातभर जाग्राम बस्ने चलन सुरु भएको हो ।

अन्तरपालिका पर्यटन सञ्जाल

तीनचुलेले बागलुङ र म्याग्दीबीचको सम्बन्ध सेतुको काम गरेको छ । ताराखोला गाउँपालिकाका अध्यक्ष धनबहादुर विक (हिमाल) ले अर्गलस्थित सहिद पार्कदेखि गुरिल्ला पदमार्गका रूपमा तीनचुले, हिले र दुरलेक जोड्ने योजना रहेको बताए ।

मंगला गाउँपालिकाका अध्यक्ष सतप्रसाद रोकाले पनि तीनचुलेलाई केन्द्र बनाएर ७ देखि १० दिनको नयाँ पदमार्ग बनाउन छिमेकी पालिकाहरूसँग छलफल भइरहेको जानकारी दिए । ‘पर्यटकीय गन्तव्यको पहिचान गरी पूर्वाधार विकास र ग्रामीण क्षेत्रमा रोजगारी तथा आयआर्जनको अवसर सिर्जना गराउन सम्भव हुन्छ,’ रोकाले भने ।

कसरी पुग्ने ?

तीनचुले पुग्न म्याग्दीको मंगला गाउँपालिकाको केन्द्र बाबियाचौरदेखि किमचौर हुँदै २ घण्टा कच्ची सडकको यात्रा गर्नुपर्छ । ताराखोलातर्फबाट दोगाडी र नागबेलीखोला हुँदै माझखर्कसम्म पुग्ने सडक सुविधा छ । ‘क्याम्पिङ’ र पदयात्रा रुचाउनेहरूका लागि यो गन्तव्य उपयुक्त मानिन्छ ।रासस